Kartodiagram i kartogram podstawowymi metodami prezentacji kartograficznej rozprzestrzeniania się epidemii CoViD-19 w Polsce
Kartodiagram i kartogram podstawowymi metodami prezentacji kartograficznej rozprzestrzeniania się epidemii koronawirusa w Polsce. Metody prezentacji kartograficznej dzielimy na dwie grupy:
– metody jakościowe – polegają na rozróżnieniu obiektów i zjawisk zlokalizowanych w przestrzeni. Do metod tych należą: metoda sygnaturowa, metoda chorochromatyczna (powierzchniowa) i metoda zasięgów;
– metody ilościowe – polegają na prezentacji obiektów i zjawisk jako wyrażonych między nimi zmienności przestrzennych w postaci relacji liczb bezwzględnych lub zmienności natężenia zjawiska lub występowania obiektów w postaci wartości względnych. Do metod ilościowych zaliczane są: metoda kropkowa, metoda izolinii, metoda kartogramu i metoda kartodiagramu.
Dane statystyczne rozprzestrzeniania się epidemii CoViD-19 w Polsce publikowane codziennie przez Główny Inspektorat Sanitarny są bardzo dobrym źródłem danych liczbowych do opracowania map tematycznych (statystycznych) występowania tego zjawiska na obszarze Polski jak i w poszczególnych regionach (powiatach i gminach) w różnych okresach czasowych. Metoda kartodiagramu i metoda kartogramu są najczęściej wykorzystywanymi metodami przy prezentowaniu danych statystycznych w tym danych dotyczących liczby zachorowalności, liczby zgonów i rozprzestrzeniania się epidemii CoViD-19.
Pierwszą z metod najczęściej wykorzystywaną do prezentowania danych statystycznych epidemii CoViD-19 jest metoda kartodiagramu. W odróżnieniu do metody kartogramu, kartodiagramem można przedstawić w szczególności dane bezwzględne dotyczące liczby zachorowalności i liczby zgonów odnoszące się do poszczególnych województw lub powiatów w różnych przedziałach czasowych tj. w konkretnym dniu, w ciągu kilku dni, tygodni, miesięcy, itp. Głównym celem przedstawienia zjawiska metodą kartodiagramu jest przedstawienie przestrzennego rozmieszczenia wartości liczbowych w tym szczególnym przypadku, liczby zakażeń i liczby zgonów.
Drugą z metod, obok metody kartodiagramu jest metoda kartogramu. Metoda ta służy do ilościowego przedstawiania na mapie średniej intensywności wystąpienia zjawiska, np.: zakażeń lub zgonów na obszarze danego województwa lub danego powiatu. Głównym celem przedstawienia zjawiska metodą kartogramu jest pokazanie przestrzennego rozmieszczenia intensywności danego zjawiska, a nie konkretnych wartości w poszczególnych polach odniesienia (np.: województwo, powiat). Przy opracowaniu mapy tą metodą łatwo popełnić istotne błędy, gdyż należy wiedzieć:
– do jakich danych metoda kartogramu się nadaje, a do jakich nie;
– oraz jakie informacje metodą kartogramu mogą być prezentowane, a jakie nie.
Zjawisko wystąpienia epidemii CoViD-19 w Polsce w podziale na województwa i dla województwa śląskiego w podziale na powiaty prezentowana jest na stronie internetowej www.pankartograf.pl za pomocą wyżej wymienionych metod w szczególności kartogramów.
Przy pomocy kartodiagramów prezentowane będą wartości w sposób ciągły diagramami jednoparametrowymi, np. liczby zakażeń lub liczby zgonów w danym dniu, tygodniu lub miesiącu, a także prezentowane będą zmienności wielkości zjawiska w wybranych okresach czasu, np. liczba zakażeń w poszczególnych tygodniach lub kolejnych miesiącach.
Kartogramem prostym prezentowane może być natężenie i trendy występowania zjawiska, np. liczba zakażeń na 100 000 mieszkańców w danym tygodniu lub miesiącu, a także liczba zgonów na 1 000 000 mieszkańców w danym miesiącu lub danym kwartale.
Przykładowe rodzaje map tematycznych dla obszaru Polski i województwa śląskiego:
- Mapa trendu zakażeń CoViD-19 (liczona w odniesieniu do wskaźnika siedmiodniowego średniego zakażenia na 100 000 mieszkańców) wg województw i powiatów woj. śląskiego.
- Mapa trendu zgonów w wyniku zakażeń CoViD-19 (liczona w odniesieniu do wskaźnika siedmiodniowych średnich zgonów w wyniku zakażeń na 1 000 000 mieszkańców) wg województw i powiatów woj. śląskiego.
- Mapa średniej liczby dobowych zakażeń CoViD-19 na 100 000 mieszkańców w danym okresie np.: 14 dni, danym miesiącu, itd.
- Mapa średniej liczby zgonów na 1 000 000 mieszkańców w danym okresie np.: 14 dni, danym miesiącu, itd.